Son yılların en tartışmalı konularından biri bebeklerin uykusu. Ya bebeğim kendi kendine uyumayı öğrenemezse ya hep benimle birlikte uyumak isterse ya benimle yattığı için özgüveni düşük olursa… Bir sürü endişe yaratan düşünce kafanızda dönüp durur. Bunların sebebi de modern zamanın getirdiği, anne babalar üzerinde oluşturulan baskı aslında. O kadar çok uyku eğitimi tartışması dönüyor ki hem sosyal medyada hem televizyonda, insan ister istemez demek ki olması gereken bu diye düşünüyor.
Neden bir bebek tek başına uyumalı? Bunu neden bekliyoruz ondan? Kendinize bunu sorun önce. Sizin iç sesiniz ne diyor? 9 aydır karnınızda 24 saatinizi beraber geçirdiğiniz yavrunuzun bir anda sizden ayrı tek başına uyumasını beklemek gerçekten normal mi? Size dayatılan bu görüşler olmasa, herkes gelip “Kucağında mı uyuyor? Aman kucakçı olur, senden başka yerde uyumaz!” demese, sadece içgüdülerinizle hareket etseniz, tek yol göstericiniz bebeğinizin ihtiyaçları olsa o zaman ondan böyle bir beklentiniz olur muydu?
Hamileyken verdiğim ama bebeğim doğunca değiştirdiğim kararlardan biri de buydu.
Hamileyken o kadar çok uyku eğitimine dair yazı okumuştum ki bebeğimi beşiğine koyup sırtını pışpışlayarak orada uyutmayı düşünüyordum. Bu düşüncemden o kadar uzak bir şey yaptım ki aldığım beşiği bir gün bile kullanamadan 2 yıl geçip gitti.
Daha doğal ebeveynlik kavramı ile tanışmadan önce, ben sadece iç sesimi dinleyerek bebeğimin neye ihtiyacı var sorusu ile yola çıktım. Bütün okuduklarım, çevremdekilerin söyledikleri, sosyal medyada konuşulanlar, hiçbir şey fikrimi değiştiremezdi. Çünkü bebeğim de ben de böyle mutluyduk. Ne ben onu koynumdan indirmek istiyordum ne de o benden ayrılmak istiyordu.
Bir şeylerden veya birilerinden etkilenmeden kendi kararını verebilmek, iç sesini duyabilmek kimi zaman çok zor olabiliyor. Özellikle de kendinizi hayatınızın baştan sona değiştiği, hiç tecrübeniz olmayan bir durumun içinde bulduğunuzda size yol gösterecek her şeye ve herkese tutunmak istiyorsunuz. Biri bana bunu böyle yap dese de ben de acaba doğru mu
yapıyorum diye düşünmeden onu uygulasam diyorsunuz. Çok daha kolay çünkü böylesi.
Daha önce bunu deneyimlemiş, yaşamış, iyi veya kötü sonuçlarını görmüş birilerinin tecrübelerinden daha güvenilir ne olabilir ki?
İşte bu noktada her çocuğun başka bir dünya olduğu gerçeğini göz ardı ediyoruz. Her biri ayrı ayrı çok özel ve çok farklı. Genelleyebildiğimiz belli şeyler olsa da aslında hepimiz öğrendiklerimizi kendi çocuğumuza göre uyarlayarak uyguluyoruz. İşte iç sesinizin önemi burada ortaya çıkıyor. Ben ne istiyorum? Amacım sadece ağlayan çocuğumu susturmak mı? Uykusu gelen çocuğumu uyutmak mı? Acıkan çocuğumu beslemek mi? Yoksa bunların öteside de bir şeyler var mı?
Ağlıyorsa altındaki ihtiyacı bulmaya çalışmalıyım ve bu ihtiyaçlar her zaman fiziksel olmayabilir; uyumak istiyorsa onu sadece uyutmam yetmez, onun güvenle ve huzurla uyumasını sağlamalıyım; onu sadece beslemek değil amacım, onunla bağ kurmak, hem ruhunu hem karnını aynı anda doyurmak. Anne sütü vermekle emzirmenin farkı da burada işte. İkisi aynı şey değil asla. Bebeğinizi emziremiyorsanız dahi amacınız onu sadece beslemek olmamalı. Ten teması kurmalı, gözlerinin içine bakmalı, onunla konuşmalı ve ona şefkatle dokunmalısınız. O zaman yaptığınız şey beslemekten öte olur, bambaşka bir anlam kazanır.
İşte uyku bu yüzden benim için sadece bebeğimi uyutmaya çalışmanın ötesinde bir anlam taşıyor. Amacım sadece uyumasını sağlamak olsaydı hangi uyku eğitimi yöntemini uygulayacağım bile çok umurumda olmazdı sanırım. Muhtemelen en az ağlatan yöntemi seçerdim ama yine de bebeğimin ihtiyaçlarını göz ardı etmiş olurdum.
Bebeğinin çok uykusuz olduğundan, gündüz nereyse hiç uyumadığından yakınan annelere ilk sorduğum şey “bebeği memede uyur uyumaz beşiğine mi bırakıyorsunuz?” oluyor. Bebek memede uykuya dalsa da beşiğine koyunca 5-10 dakika sonra uyanıyor. Peki ne yapmak gerek?
Gündüz uykularında bebeğinizi kendi yatağınızda uyutabilirsiniz. Yatağın etrafını güvenli hale getirdiğinizden emin olun. Bebeğinizi yatağa yatırın ve siz de yanına uzanarak emzirin. Bebek uykuya dalıp memeyi bıraktığında da yanında siz de uyuyun, kitap okuyun, film izleyin, dinlenin… Uyuyacaksanız eğer bebekle aranıza küçük sert bir yastık yerleştirebilirsiniz. Ben hamileyken göbeğime destek için aldığım görseldeki sert yastıktan iki tane kullanıyordum. Birini bebeğin sırtına birini de ön tarafına. Yani iki taraflı rampanın ortasında kalıyordu. Böylece hem onu ezme ihtimalimi hem de onun düşme ihtimalini ortadan kaldırmış oluyordum.
Diğer seçenek anne yanı beşik veya yatağınızın yanına birleştireceğiniz bir tek kişilik yatak olabilir. Bu durumda bebeği yatağına koyup yanına uzanarak uyutup kendi yatağınıza geçebilirsiniz. Kıpırdandığında ona dokunabilir, aranırsa da güvenle, kıpırdatmadan hemen emzirebilirsiniz.
Yatarak emzirmeyi henüz başaramadıysanız biyolojik pozisyonda bebeğinizi üzerinize alıp iyice geri yaslanarak da yatabilirsiniz. Ben iki taraftan da kollarımın altına ve sırtıma yastıklarla destek yapıyordum. Böylece kollarım yorulmadan bebeği destekleyebiliyordum.
Gece uykuları için anne yanı olmayan ayrı bir beşik kullanıyorsanız da bebeğin ilk uykuya geçişinde yine yukarıda anlattığım gibi onu kıpırdatmadan kendi yatağınızda uyutun. Bebeği uykuya geçişi sırasında ne kadar az kıpırdatırsanız o kadar kolay uykuya dalar. Bebeğinizi gece uykusuna geçtikten sonraki ilk uyanışında emzirip sarsmadan beşiğine geçirebilirsiniz.
Tam burada durup biraz empati yapalım. Düşünün ki yatağınızda uyuyakaldınız ve gecenin bir yarısı uyandığınızda başka bir yataktasınız. Oraya nasıl gittiğiniz hakkında hiçbir fikriniz yok. Kendi yatağınızda yatarken eşiniz yanınızdaydı ve şimdi görünürde o da yok. Ne hissederdiniz? Kaygı, endişe, korku, şaşkınlık? Bebek için uyuduktan sonra yer değiştirmek de böyle bir his yaratır. Dolayısıyla sonraki uykuya geçişlerinde yine farklı bir yerde uyanacağı kaygısı ile dalmakta güçlük çeker, memeye yapışır ve bırakmak istemez çünkü bilir ki meme ağzında kalırsa annesi de yanında kalacaktır. Bu yüzden eğer düzeninizi baştan bebeği ilk uyuduğu yerde uyanacağı şekilde kurarsanız bebeğiniz de siz de daha rahat ve huzurlu uyursunuz.
Devam edecek…
