UYKU RUTİNİ Mİ?

Uyku sinyallerini yakalamak da ayrı bir meseledir. Eğer bu sinyalleri kaçırır ve bebeğinizin uykusunu geciktirirseniz bebek, memeyle kavga etmeye ve huzursuz olmaya başlayacaktır. Çok yorgun ve uykusuz olduğunuz halde uykuya dalmakta güçlük çektiğiniz zamanları düşünün. 

Bu sinyalleri yakalayabilmek için bebeğinizi çok iyi gözlemlemeniz gerek. Okuduğum bir yazıda eğer bebeğiniz ikinci veya üçüncü kez esniyorsa onu uyutmakta geç kalmışsınız demektir diyordu. Gerçekten ilk esnemesinde uyutmaya götürürsem çok kolay uyuyan bebeğim, ikinci üçüncü esnemelerden sonra götürürsem daha zor dalıyordu. Bazı bebekler esnemeden önce başka sinyaller de verebilirler. Kulağını tutma, hareketlerde artış, gözlerini ovuşturma gibi. Bir süre sonra siz de bebeğinizin uykusu geldiğinde verdiği ilk sinyali keşfedip, yakaladığınız anda uykuya götürdüğünüzde daha rahat uyuduğunu göreceksiniz.

Gündüz uykuları için bazı kaynaklarda rastladığım “Aydınlık yerde uyutun ki gündüz olduğunu anlasın.” yaklaşımını ben mantıklı bulmuyorum. Sebebi de uyku hormonu melatoninin ancak karanlık ortamda salgılanıyor olması. Bir bebeğin gündüz olduğunu anlaması için uyumadığı vakitlerde onu aydınlık bir ortamda tutmak ve onunla iletişim kurmak yeterli olacaktır. 

Neticede gece uykuları arasında uyandığında ortam tamamen karanlık olursa ve iletişim seviyenizi daha düşük tutarsanız, kaka yapmadığı müddetçe altını değiştirmezseniz ve ışık açmazsanız gece ile gündüzün farkını öğrenecektir.

Ben ilk günden itibaren odada “blackout perde” olarak satılan, ışığı büyük oranda kesen perdelerden kullandım. Uyuduğunda perdeleri çekip uyandığında açtım. Uyanıkken onunla konuştum dolaştırdım. Esnediği gibi de perdeyi çekip yanına uzanarak uyuttum. 

Gece uykusuna geçiş saatini 7-8 aralığında tutmaya çalıştım çünkü bir bebek için gece uykusuna geçiş saatleri genellikle bu zamanlarda olur. Onun verdiği uyku sinyallerine göre saati belirledim. Büyüdükçe uyku saatleri değişiklik gösterebilir elbette ya da ataklarda, hastalıklarda, diş çıkarırken saatler oynayabilir. Ama ilk günden itibaren belli bir saatte belli bir rutin oluşturarak uykuya geçirirseniz bebeğinizin uykuya geçişinin daha düzenli ve kolay olmasını sağlarsınız. Çünkü bebekler rutini severler. Bir bebeğin yeni uyguladığınız bir rutine alışma süresi de ortalama 2 haftayı bulabilir. 

Biz her akşam aynı saatlerde evdeki ışıkları ve sesleri azalttık, güzel bir masaj seansının ardından pijamasını giydirip uyumak üzere yatağa yattık. (Bir dönem alerji dolayısıyla yatakta değil slingde/kanguruda gezdirerek uyuttum. Bu da bir seçenek olabilir bebeğiniz uyuyamadığında) Emerek yanımda uyudu her zaman. Gece de uykusundan uyanmadan kıpırdandığı an memeyi ağzına veriyordum. Böylece gece boyu uyanmadan emmeye alıştı. 

Bazı bebekler tam olarak ayılmadan emmek istemeyebilirler, sorun değil. Önemli olan uyanık geçen süreyi çok uzun tutmadan, bebeğin ağlayıp huzursuzlanmasına fırsat vermeden emzirerek tekrar uyumasını sağlamak. Çok uykusu açılırsa yeniden uykuya dalmakta zorlanacaktır. Bebeğim büyüdükçe emmek istediğinde memeyi kendisi bulup açmaya başladı. Ben yarı uyanık biçimde o emerken  uykuya daldığımı hatırlıyorum. Böylece benim de uykum dağılmıyordu ve uykumu alabiliyordum. 

Burada bahsettiğim uyku düzeni elbette bebeğin yatıp gece boyu deliksiz uyumasını sağlayacak bir düzen değil. İsterse yarım saatte bir isterse 2 saatte bir olsun, bebekler gece boyu da sık sık emmek isteyebilirler. Hatta biberonla beslenen bebekler dahi sık sık kalkabilirler. Bu sistemle sadece bebeğinizin uykuya daha rahat ve her gün aynı saatlerde geçmesini sağlayarak biyolojik saatinin gece gündüz farkını anlamasına yardımcı olmuş olursunuz. 

Bireysel farklılıklar tabi ki olacaktır. Mesela bebeğiniz 7-8 arasında kesinlikle uyumuyorsa daha erken veya daha geç uykuya geçtiğinde bebeğiniz ve aileniz için daha rahat oluyorsa da bu bir sorun değil. Ya da kendi beşiğinde daha rahat ediyorsa elbette o zaman bebeğiniz beşiğinde yatabilir. Çoğunlukla bebekler annelerine yakın uyumak isterler ve benim de deneyimim bu yönde olduğu için daha çok bunun üzerine yazdım ama aslında başta belirttiğim gibi siz kendi bebeğinizin ihtiyacı neyse ona göre okuduklarınızı uyarlayacaksınız. 

Önemli olan ihtiyacı görebilmek, göz ardı etmemek, size uygun saati ve yöntemi belirleyip bebeğinize bir rutin oluşturarak uykuya geçişini kolaylaştırmak. 

Bu arada bir dip not: Gece uykusuna geçiş saatinden kastım, uyku hazırlıklarını yapıp odaya çekilmek. Bu saatten sonra bebeğin uykuya dalması birkaç dakika da sürebilir, birkaç saat de. Veya defalarca uyuyup uyanabilir, tam olarak derin uykuya geçişi birkaç saat sürebilir. Bunlar normal süreçler ve zamanla bu düzeni devam ettirdikçe sürelerin kısaldığına şahit olacaksınız. 

Benim kızımda baştan beri alerji kaynaklı uyku sorunları oldu. Ama uyku saatlerini ve uyku rutinini ilk günden itibaren değiştirmeden uyguladım. Bu sayede şuan iki yaşını geçmiş olmasına rağmen her gün belli bir saatte belli bir rutinle uykuya geçmeye devam ediyor ve yaklaşık bir yıldır da aksi bir durum yoksa (diş, hastalık vs.) uykuya dalma süresi 5-10 dakikayı geçmiyor. 

Uyku bizim için hiçbir zaman problem olmadı. Bebeğimden ayına uygun olmayan davranışlar beklemedim hiçbir zaman. En başından uyumak için benim kokuma ve güvenli kucağıma ihtiyacı olduğu gerçeğini kabullendim. Onu kendi başına veya ayrı bir yatakta uyuması için zorlamadım. Meme ile uyku arasında bağ kurmasın diyerek memeden ayrı uyumasını beklemedim, çünkü bebeklerin çoğu doğaları gereği memede uyurlar. Gece boyu defalarca kalkıp emmek isteyeceğini, fiziksel veya mental gelişim evrelerinde uyku düzeninin bozulabileceğini, bazı geceler meme ağzında veya üzerimde uyumak isteyebileceğini baştan kabul ettim. Bunları normal kabul ettiğim için başıma geldiğinde hiç yadırgamadım, birer problem olarak görmedim.

Bu demek değil ki kabul edince hiç zor olmuyor. Tabii ki çok zor oluyor dönem dönem. Ama genel olarak bir rutinimiz olduğu için her aksamanın ardından eski düzenimize dönmekte zorlanmıyoruz. Bu da benim o dönemi daha rahat geçirmemi sağlıyor. İçimden sürekli bu günler de geçecek ve biz eski düzenimize geri döneceğiz diyorum. Dönemesek bile her zaman değişen ihtiyaçlarına uygun olarak yeni bir rutin, yeni bir düzen oluşturabiliriz.