Meme reddi veya grevi dediğimiz durumun birçok sebebi olabilir. Ama ilk olarak gerçekten ortada bir meme reddi durumu var mı onu anlamak gerekir. Bebeğinizin her teklif ettiğinizde memeyi almak istememesi, uzun saatler aç kalıp çok kısa süreli emmesi veya sadece uykudan uykuya emmesi meme reddi değildir. Bebeğiniz emme aralarını açmıştır ve artık kendi talep ettiğinde emmeyi kabul eder. Bebeğinizin çişli bezleri yeterliyse ve kilo alımı normalse emdiği kadarı ile doyuyor demektir. Bebeğinizin isteklerine uyun ve rahat olun. Çünkü eğer her şey normalken bebeği emmek için zorlarsanız o zaman emmeyi reddetmeye başlayabilir.
Bu emme aralarının açılması durumu özellikle bazı mental atak haftalarında yaşanabilir. (http://www.bidunyacocuk.com/category/blog/gelisim/)
Yeni doğan döneminin bittiği 3-4 ay civarında bebeğin algılarının da açılması ile beraber birden bire emme araları açılır. 7/24 emzirmeye alışmış olan anneler bebeklerinin 3-4 saat aç kalmasını meme reddi olarak değerlendirir. Eğer bebek doyma kriterlerini karşılamıyorsa ancak o zaman daha sık emzirilmesi gerekir. Bebekler 3-6 ay aralığında çoğunlukla uykudan uykuya emmeyi tercih ederler. Bu yüzden uykularının düzenli olmasını sağlamak çok kritiktir. (http://www.bidunyacocuk.com/category/blog/uyku/)
Emzik Kullanımı:
Uyku geçişlerinde emzik kullanımı özellikle bu aylarda (3-4 ay civarı) olumsuz etkilerini göstermeye başlar. Bebek zaten en verimli şekilde uykudan uykuya emiyordur, onu da emzik ile tatmin ederse alacağı anne sütü miktarı azalır. Böylece kilo alımında düşüş başlar. Yine bu aylarda zaten emmeye ilgisi azalan bebek emzik ile oyalanırsa memeyi reddetmeye başlayacaktır.
-Emziği boş çekmeye alışan bebek memeden süt geldiğinde rahatsız olmaya başlar.
-Emziğin plastiğine alışır ve teni reddetmeye başlar.
-Emzik emmek ve meme emmek farklı kas gruplarını çalıştırır. Meme emmek zordur ve çok efor harcatır. Bu yüzden bebek emziği tercih eder.
-Emzik emmek tokluk hormonu olan Kolesistokinin salgısını arttırır. Bebek emziği emdikçe tok hissederek emmeyi azaltır.
-Ortak kulak iltihabını tetikler.
-Sürekli olarak steril tutmak çok zordur. Genellikle çeşme suyuna tutulur ve mikrop ve enfeksiyon kapmaya müsait ortam yaratılmış olur.
-Bağımlılığa dönüşebilir ve bebeği üzmeden emzikten ayırmak yaşı büyüdükçe zorlaşabilir.
-İlerleyen dönemlerde konuşmada geriliğe ve dişlerde bozukluklara sebep olabilir.
Eğer günde bir kez dahi olsa emzik emen bir bebeğiniz varsa ve memede çekip bırakma hareketleri, süt geldiğinde sinirlenme, yay gibi gerilme başladıysa bunlar bebeğinizin emzik sebebiyle memeyi reddetmeye başladığının işaretleridir. Emziği bırakıp bol bol ten teması yaparak bebeğinizi memeye yeniden ısındırabilirsiniz.
Eğer bebeğiniz halihazırda emzik kullanan ve meme emmeyen bir bebekse ve 2 yaşın üzerindeyse konuşarak ve yavaş yavaş azaltarak kademeli bıraktırmak daha doğru bir yöntemdir. Tıpkı memeden ayrılır gibi onu psikolojik olarak yaralamadan ve üzmeden, eğer uykuya geçişler dışında da emzik alıyorsa önce onlardan başlayıp uyku öncelerini en sona bırakarak azaltma yoluna gidebilirsiniz.
Bebeğiniz ilk bir yıl içinde ana öğünü anne sütü olan ve (ara ara meme reddi olsa dahi) aktif olarak emen bir bebekse, emziği direk atarak bırakmak daha kolay olur çünkü yerine memeyi vererek emme içgüdüsünün tatmini sağlanabilir.
Emzik ne zaman gereklidir?
-Uzun süre kuvözde kalacak ve sağlık sorunları sebebiyle annesini emmesi mümkün olmayan bebeklerde annesini emmeye başlayana kadar,
-Annesini kaybetmiş bebeklerde ilk 2 yıl,
-Annesini hiç emmeyen ve beslenme için biberon da kullanmayan bebeklerde emme içgüdüsünün tatmini için yine ilk 2 yıl gerekli olabilir. (Biberonla beslenen bebeklerin bazıları emziğe ihtiyaç duymayabilirler).
Biberon kullanımı:
Bir diğer meme reddi sebebi de biberondur. Piyasada özellikle anne memesine yakın olarak satılan biberonların meme reddi yapma olasılığı daha fazladır.
– Biberondan süt akışı her zaman aynıdır. Yavaş veya hızlı akması bir şeyi değiştirmez. Sonuç olarak içindeki süt/mama bitene kadar bebek her çektiğinde aynı miktarda süt/mama aynı akışta gelir. Oysa anne memesinde süt akımlar şeklinde gelir. Anlık olarak akışı değişir. Genellikle ilk başta gelen süt daha tazyiklidir. Hatta bu sırada bebeğinizin yutkunmalarını belirgin şekilde duyabilirsiniz. Sonrasında tazyik azalır ve süt daha yavaş damla damla gelir. Bu sırada yutkunma duymayabilirsiniz. (Bazı anneler baştan sona emzirme boyunca hiç yutkunma duymayabilir.) Süt direk olarak bebeğin boğazına akar ve birkaç çekişte bir belli belirsiz şekilde yutkunur. Daha sonra yeni akım tetiklenir ve yeniden daha tazyikli akışta süt gelmeye başlar. Bebekler bu akımları tetiklemek için diğer meme ucu ile oynayabilir veya emdikleri memeyi mıncıklayabilirler. Bu hareketleri bilinçsiz olarak yapsalar da aslında iç güdüsel davranırlar ve bu şekilde oksitosin salgılanmasını sağlarlar. (http://www.bidunyacocuk.com/sut-nasil-uretilir/)
-Biberon da emzik gibi plastik olduğu için ten reddine sebep olabilir. Plastiği tercih edebilir.
-Biberonda bebek dilini kullanmadan vakumlayarak sütü çeker. Emmesi daha kolaydır. Sağım yapması gerekmez.
-Orta kulak iltihabını tetikler.
-Özellikle gece biberonla beslemek biberon çürüklerine yol açabilir.
-Tam yatar pozisyonda biberonla beslemek aspirasyon riski yaratır.
-Diş ve çene yapısında bozulmalara sebep olabilir. Bu yüzden 1 yaşından sonra kullanımı önerilmez.
Bebeğiniz günde bir kez dahi biberonla besleniyorsa ve memede tazyikli akış bittiğinde ağlayıp emmek istemiyorsa (burada anneler memede süt bittiği ve gelmediği için ağladığını sanarlar), memeyi çekiştiriyorsa, emzirme pozisyonuna geldiğinde kendini yay gibi geriyorsa, biberon sebebiyle meme reddine başlamış demektir.
Bazı bebekler neden biberon ve emzik kullandıkları halde meme reddi yapmazlar? Çünkü her bebek farklıdır. Bazıları günde bir kez hatta haftada bir kez emzik biberon alsa dahi memeyi reddederken bazıları 2 sene hem emzik hem biberon hem meme ile devam edebilir ve bunlardan hiç etkilenmeyebilir. Meme reddi dışındaki diğer riskler elbette bakidir. Hangi bebekte neye sebep olacağını bilemeyeceğimiz için istisnai durumlar dışında emzik ve biberon önermeyiz. Risklerini bilerek kullanıp kullanmama tercihi anneye kalmıştır.
Peki biberon yerine alternatif ne kullanılabilir?
0-6 ay için:
1) Emzirme Destekleyici Sistem (Supplemental Nursing System): Bebek memeyi ara sıra da olsa tutuyor ama anne mama/sağılmış süt takviyesi de yapıyorsa, emzirme destekleyici sistemi (eds) kullanabilir. Bu sistemi yapabilmek için gerekenler; bir adet biberon, tercihen 5 numara yoksa 6 numara beslenme sondası (katateri) ve bir adet enjektördür (sonda temizliği için). Sondanın bir ucunu meme ucuna tutturarak diğer ucunu biberonun emzik deliğinden geçirip içeri sarkıtıyorsunuz ve bebek emdikçe hem memeyi uyarıyor ve memeden süt alıyor hem de takviye almış oluyor. (http://www.lllturkiye.org/2015/09/emzirme-destekleyici-sistem.html)
*Bu sistemi 3 aydan büyük bebekler reddedebiliyorlar ama bebeğiniz başka alternatifleri de reddettiyse denemeye değer.
2) Parmakla besleme (Finger feeding) : Özellikle biberon ve emzik sebebiyle yani plastiklere alıştığı için memeyi reddeden bebeklere bu yöntemi öneriyoruz. Bir adet iğnesiz enjektöre mamayı veya sağılmış sütü çekiyorsunuz. Ellerinizi güzelce yıkayıp steril hale getirdikten sonra, bir yandan serçe parmağınızın tırnaksız kısmını bebeğin üst damağına dayarken diğer yandan bebeğin emdiği hızda enjektörle damla damla süt sıkıyorsunuz. Çok hızlı sıkarsanız bebek yutamayacaktır. Onun emme hızına uygun şekilde sanki memeden süt çekermiş gibi az az sıkmak gerekir. Bir deneme ile vazgeçmeyin ve birkaç kere deneyin. Bebekler yeni bir beslenme yöntemini ilk seferde kabul etmeyebilirler (siz de ilk seferde doğru yapamamış olabilirsiniz). Bebeğinize de kendinize de şans verin.
3) Fincanla besleme (Cup Feeding) : Bu yöntem ilaç kadehleri, anne sütü saklama kapları, şeffaf biberon kapakları veya hiçbiri yoksa küçük kahve fincanı ile denenebilir. Bebek yarı dik pozisyonda sırtını göğsünüze yaslayabilir veya yarı dik pozisyonda başının arkasından tek elle destekleyeceğiniz biçimde yüzü size dönük durabilir. Sizin ve bebeğinizin rahat olacağı ve güvenli şekilde sabit durabileceği benzer pozisyonları da deneyebilirsiniz (örneğin yanınızda biri varsa bebek onun kucağında yarı dik dururken siz besleyebilirsiniz). (http://www.saglikbakanligi.com/html_files/yayinlar/tezler/EMiNE_OZLUSES_Fincanla_besleme_yontemi.pdf)
4) Kaşık veya kaşık biberon: Bazı bebekler kaşığı kabul etmeseler de bazıları rahatlıkla kaşıkla beslenebilirler. Bu yüzden özellikle bebek daha küçükken ve az miktarlarda beslenirken kaşıkla beslemeyi deneyebilirsiniz. Daha yüksek miktarları daha kolay verebilmek için üretilmiş olan kaşık biberonlar da seçenek olabilir.
5) Alıştırma bardağı: Özellikle iki aydan daha büyük bebeklerde 6+ ay olarak satılan, damla akıtmaz özellikli, çektikçe gelen ve yumuşak uçlu alıştırma bardakları denenebilir. Birkaç farklı marka denemeniz gerekebilir ve yine alışması için zaman gerekebilir.
6) Pipetli suluklar: Genellikle 5 ay ve üzerindeki bebekler için daha uygun olur. Farklı markalar deneyebilirsiniz.
6-12 ay için:
Alıştırma bardakları, çeşitli suluklar, pipetli bardaklar, su bardağı ve kahve fincanı kullanabilirler. 6. aya kadar biberonla gelmiş olsanız dahi, 6. Aydan sonra artık ek gıdalara da başlayan bebeğinize direk olarak su bardağı ile su içmeyi öğretebilirsiniz. Kendisinin tutmasını teşvik edip alttan destekleyerek içirebilirsiniz.
